Wat is gedragsverandering?
Gedragsverandering is een middel om iets aan de situatie te veranderen en te verbeteren.
Ik leer leidinggevenden op welke manier zij (met hun eigen gedrag) medewerkers kunnen beïnvloeden om ander gedrag te laten zien.
Want om ander gedrag van de medewerker te krijgen is het noodzakelijk dat de leidinggevende zich eerst anders gedraagt.
Want je kent vast het gezegde: als je altijd blijft doen wat je altijd deed, dan krijg je steeds wat je altijd kreeg.
Met onze online training “Effectieve (verzuim)gesprekken: met ziel en zakelijkheid” leer je precies wat je als leidinggevende moet doen (veranderen) om het gewenste gedrag en resultaat te bereiken.
Wacht niet langer! Hoe eerder jij met jouw gedragsverandering begint, hoe sneller je van het resultaat kunt genieten.
“Gedragsverandering” kan soms een wat vervelende klank hebben. Het klinkt bijna als een straf, je gedrag moeten veranderen. We komen dan ook weinig mensen tegen die spontaan graag hun gedrag willen veranderen. Vaak is er een aanleiding om te willen of te moeten veranderen. Maar het allerliefst veranderen we niet en doen we de dingen zoals we ze altijd deden en houden we alles zoals het nu is. Veilig, vertrouwd en gemakkelijk.
Maar wanneer er toch een noodzaak, behoefte of wens is om iets te verbeteren dan is het wel nodig om iets aan het gedrag te veranderen.
En de noodzaak is er vaak wel: bijvoorbeeld omdat het verzuim en/of verloop van medewerkers hoog is. Of omdat medewerkers ontevreden zijn of omdat er gedoe is.
Training, coaching of cursus
Wij werken graag met organisaties die problemen willen voorkomen, en een preventief personeels- en gezondheidsbeleid voeren. Door in te zetten op preventie bereik je de mooiste resultaten. Waar we je dan ook heel graag bij helpen is:
- Naar minimaal werkgerelateerd verzuim
- Medewerkers met psychische klachten aan het werk houden
- Frequent verzuim aanpakken
- Langdurig verzuim voorkomen
- Elke werknemer op de juiste plek, gezond, gelukkig, energiek en inzetbaar houden
Wil je dit ook?
Bestel dan snel onze online training “Effectieve verzuimgesprekken: met ziel en zakelijkheid“. Begin vandaag en je kunt morgen al je eerste resultaten boeken. Met deze training leer je direct hoe je op een andere effectievere manier kunt communiceren met je medewerkers.
Maar we kunnen meer voor je betekenen.
Wij zijn deskundig en gespecialiseerd in het begeleiden van gedragsverandering in allerlei situaties. In onze dagelijkse praktijk komen we uiteenlopende veranderwensen en vragen van mensen tegen.
Veel voorkomende vragen van leidinggevenden zijn: “Hoe kan ik beter leidinggeven?” en “Hoe kan ik beter communiceren?”
Werknemers vragen vaak “Hoe kan ik de balans tussen werk en privé verbeteren?” of “Hoe kan ik werken aan vitaliteit en veerkracht?”.
Leidinggevenden en medewerkers met dit soort vragen kunnen wij succesvol begeleiden.
Wat is gedrag?
Er zijn meerdere definities maar de meest praktische definitie is: “Gedrag is alles wat we doen”.
Gedrag is wat je kunt voordoen of nadoen. Als je spreekt over gedrag van anderen dan gaat het over wat je ze werkelijk ziet doen. We kennen drie ‘soorten’ gedrag:
- Gedrag dat je eenmalig of zelden vertoont, zoals bijvoorbeeld het kopen van een nieuw huis
- Gedrag dat je regelmatig vertoont, zoals het plannen van vakantie, het opruimen van je huis
- Of gedrag dat je dagelijks vertoont, zoals de manier waarop je eet, werkt, luistert of reageert
Die laatste categorie wordt ook wel gewoontegedrag genoemd.
Wat is gedragsverandering?
Gedragsverandering is een complex proces waarbij oud gedrag moet worden losgelaten en nieuw gedrag moet worden aangeleerd.
Het veranderen van gedrag gaat over concreet en merkbaar gedrag. Het is niet voldoende om meer kennis te krijgen, andere gedachten of nieuwe inzichten. Gedragsverandering gaat over iets wat je anders doet. En niet slechts 1 keer, maar gedurende langere tijd.
In veel gevallen is het nodig om een concreet plan van aanpak te maken. Hiermee wordt de kans vergroot dat het gewenste nieuwe gedrag ook daadwerkelijk wordt geoefend.
Want oefenen en herhalen is nodig om van nieuw gedrag uiteindelijk een gewoonte te maken.
En houd er dan ook rekening mee dat je hierbij een aantal keren zult vallen, opstaan en opnieuw moet beginnen. Gedragsverandering is een leerproces.
Veel medewerkers kijken argwanend naar veranderingen in de organisatie. Het is al de zoveelste, ze zien het nut er niet van in of voelen zich niet gehoord en gezien. Zij ervaren moeite met veranderingen. Wanneer er te weinig aandacht is voor de emotionele kant van veranderen is de kans groot dat de verandering mislukt. Of dat je jouw medewerkers hierdoor verliest. En dat is toch zonde!
Geef doelgericht aandacht aan de weerstand en ondersteun de medewerker. Lees verder over omgaan met veranderingen op het werk.
Waarom kan veranderen van gedrag belangrijk zijn?
Mensen zijn in staat om te overleven omdat we ons gedrag aan de omstandigheden kunnen aanpassen. Gedrag veranderen gaat in het geval van overleven vaak automatisch. Wanneer je echter goed nadenkt over een situatie en een nadrukkelijke wens heeft om die te veranderen dan komt dit vaak voort uit onvrede met de situatie of uit angst.
Maar in ons vak komen we ook andere situaties tegen. Bijvoorbeeld dat iemand veranderen moet, maar dit zelf (nog) niet wil of nodig vindt. Ook komt het voor dat iemand met een vooruitziende blik zelf een bepaalde verandering wil. Niet vanuit onvrede over de huidige situatie maar om problemen in de toekomst voor te blijven. Of omdat het een nieuw aantrekkelijk perspectief biedt.
In het laatste geval, preventief veranderen van gedrag, ontbreekt vaak diepe onvrede of angst in het heden maar werken we dus aan een mooie toekomst. Angst of onvrede speelt dan misschien wel een kleine rol, maar de wens om iets aantrekkelijks te bereiken is dan vaak de sterkste motivator. Denk bijvoorbeeld aan een promotie willen maken of succesvoller willen zijn. Of aan gezondheid op latere leeftijd en de mogelijkheid om dan actief te zijn of te kunnen reizen.
Wanneer er sprake is van onvrede/angst nu én een lonkend perspectief dan heb je de meest krachtige combinatie om een gewenste gedragsverandering te realiseren.
Gedrag veranderen kan van levensbelang zijn!
Dat we ons gedrag kunnen veranderen kan wenselijk zijn maar het kan ook van levensbelang zijn. Denk maar eens aan een doktersadvies na een hartinfarct. Of aan het gedrag van mensen wanneer het brandalarm afgaat.
Dat een gedragsverandering soms ontzettend moeilijk is vol te houden hebben we allemaal wel eens ervaren. Bijvoorbeeld wanneer een goed voornemen tijdens de jaarwisseling een maand later toch al niet meer werkt. Of wanneer we iets dat we heel graag willen doen, om de een of andere reden steeds maar weer uitstellen. Hoe zit dat dan? Hoe komt het dat een bepaalde gedragsverandering niet lukt terwijl je het echt wel wilt? Met onze test ‘zelfbeoordeling gedragsverandering’ komen we daar snel achter!
Maar soms is veranderen helemaal niet zo moeilijk
Er zijn ook gedragsveranderingen die we nauwelijks opmerken en/of die we helemaal niet ervaren hebben als moeilijk. Denk aan een andere route die je bent gaan rijden toen de verkeerssituatie gewijzigd werd. Of wanneer je naar een andere winkel bent gegaan omdat daar een artikel te koop is waar je enthousiast over bent. Als je goed kijkt ontdek je veel gedragingen die je in de loop van de tijd hebt veranderd maar die je geen of nauwelijks moeite hebben gekost. En lang niet altijd omdat je enorm gemotiveerd was of omdat het beslist niet anders kon! Blijkbaar spelen er nog meer factoren een rol.
“Het zijn niet de sterkste soorten die overleven en ook niet de meest intelligente. Het is de soort die het beste reageert op veranderingen” (Charles Darwin).
Wat is er nodig om gedrag te veranderen?
Om gedrag te kunnen veranderen is eerst kennis en inzicht van belang. Daarna komt het oefenen van nieuw gedrag en het uiteindelijk duurzaam veranderen van gedrag. De motivatie voor de gedragsverandering (wil ik het echt), de omgeving (helpt en stimuleert de omgeving mij of juist niet), de complexiteit van het nieuwe gedrag (kan ik het wel) en het verlies (wat moet ik er voor loslaten, wat raak ik kwijt) zijn voor een belangrijk deel bepalend voor de kans van slagen en het succes van de gedragsverandering! Een goede analyse zoomt hier op in en een goed plan houdt hier dus allemaal rekening mee. Daarom is maatwerk zo ontzettend belangrijk. Ieder persoon is uniek, elke situatie weer anders.
Ga je voor een standaard aanpak, dan is de kans groot dat alle moeite voor niets is of het resultaat teleurstellend. Ik heb in de loop der jaren veel kennis en ervaring opgedaan en een eigen unieke methode ontwikkeld .
Onderzoek naar gedragsverandering
Er is nog veel meer onderzoek gedaan naar “wat is gedragsverandering”, “hoe kun je gedrag veranderen” en “waarom is gedragsverandering zo moeilijk”. Hier komen verschillende redenen uit naar voren waarom gedragsverandering zo lastig is:
1. Onze voorkeur gaat uit naar gemak en automatisch gedrag. Gewoontes ontstaan doordat bepaald gedrag werkt in een bepaalde situatie. Wat meteen een succeservaring of plezier oplevert, doen we steeds vaker en daardoor wordt het steeds makkelijker om te doen. Nieuw gedrag is zo lastig omdat het nog niet automatisch gaat en nog niet meteen die beloning oplevert.
2. We gebruiken de wetenschap niet. In een onderzoek van Thomas Webb wordt gesteld dat veranderinterventies die zijn gebaseerd op wetenschappelijke theorie stelselmatig effectiever zijn dan interventies die enkel gebaseerd zijn op ideeën, intuïties en ervaringen. Bij veel veranderingen maken we echter geen gebruik van die wetenschap. Managers vertellen hun medewerkers wat ze anders moeten doen en zijn vervolgens verbaasd dat medewerkers dit niet gewoon doen.
3. We gebruiken te weinig verandertechnieken. Interventies die gebruikmaken van meerdere technieken voor gedragsverandering zijn effectiever dan interventies die gebruikmaken van slechts één techniek.
Zelf hebben we ervaren dat het inzetten op verschillende leerstijlen ook kan helpen. Want gedragsverandering is nieuw gedrag leren, en niet iedereen leert het best op dezelfde manier.
4. Motivatie alleen is niet genoeg. We denken vaak dat motivatie alleen voldoende is om te kunnen veranderen. Dat is niet zo. Ben Tiggelaar beschrijft drie ‘aanjagers’ die gedrag beïnvloeden, maar die ook elkaar onderling beïnvloeden:
- Capaciteit: het fysieke en psychologische vermogen om iets te doen.
- Motivatie: de overtuiging, de innerlijke drang om iets te doen.
- Omgeving: de fysieke en sociale omgeving moeten het gewenste gedrag mogelijk maken.
5. De omgeving verandert niet mee. Veel veranderingen mislukken omdat de omgeving hetzelfde blijft. Als een medewerker veranderen wil maar de collega’s veranderen niet mee dan kunt u er van uitgaan dat de medewerker niet zal slagen in de gedragsverandering. Dit valt ook onder de 3e aanjager (punt 4). In meerdere studies is het belang van aansluiting bij en support uit de (sociale) omgeving aangetoond.
6. We hebben een hekel aan verlies. Mensen hebben de sterke neiging om pijn, ongemak en verlies te vermijden. Ons streven om pijn en verlies te voorkomen belemmert ons in veel gevallen om te leren, te experimenteren en te veranderen.
We weten wel wat we nu hebben, maar nog niet wat we gaan krijgen.
En we voelen vaak heel goed wat we kwijt gaan raken wanneer we ons oude gedrag loslaten en dat voelt niet fijn…
Samenvattend de 3 belangrijkste punten voor gedragsverandering
Gedrag veranderen kan dus best lastig zijn. Maar het is wel mogelijk! Wij zorgen ervoor dat het kan en ook leuk wordt om te doen! We richten ons op de volgende 3 punten:
- Maak de capaciteit om het gedrag te kunnen veranderen zo groot mogelijk
- Zorg er voor dat de gelegenheid om de verandering te ondersteunen zo optimaal mogelijk is
- Maak de motivatie om het gewenste gedrag te vertonen zo groot mogelijk
Wie of wat moet er volgens jou veranderen? Vertel het ons! En wij helpen je snel en volledig in kaart te brengen wat er in die situatie nodig is om de gewenste gedragsverandering te realiseren. En hoe je dit kunt aanpakken. Met of zonder onze hulp.
Stuur een e-mail naar info@gb-ziektepreventie.nl
Je kunt ook bellen naar 06-36532662. Spreek dan een bericht en telefoonnummer in.